Teraz -30% 🎉 na pierwszą subskrypcję z kodem: NOWYROK. Sprawdź!

Pasożyty ludzkie — objawy, jak badać, jak się ich pozbyć?

Sprawdź jakie są typy pasożytów i objawy zakażenia, jak się pozbyć pasożytów i chronić siebie oraz swoich bliskich przed kolejnymi inwazjami.

Nina Król - TekstTekstNina Król
Nina Król - Tekst
Tekst
Nina Król
Dietetyk w Natu.Care

Nina jako dietetyk kontrybuuje do treści na Natu.Care swoimi eksperckimi wypowiedziami z zakresu diety i zdrowego stylu życia. Na co dzień zajmuje się promowaniem treści blogowych Natu.Care wśród mediów i platform o tematyce zdrowia i urody.

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

Pasożyty ludzkie — objawy, jak badać, jak się ich pozbyć?
14 listopada, 2024
Redakcja

Dowiedz się więcej o naszym procesie redakcyjnym

16 min
Dlaczego możesz nam zaufać

Dlaczego możesz nam zaufać

Artykuły na Natu.Care są pisane na podstawie badań naukowych, danych ze stron rządowych oraz innych rzetelnych źródeł. Teksty powstają przy współpracy z lekarzami, dietetykami i innymi specjalistami do spraw zdrowia i urody. Artykuły są opiniowane przed publikacją oraz podczas znaczących aktualizacji.


Dowiedz się więcej w naszym procesie redakcyjnym

Informacja o reklamach

Informacja o reklamach

Treści na Natu.Care mogą zawierać linki do produktów, ze sprzedaży których możemy dostać prowizję. Tworząc treści, trzymamy się wysokich standardów redakcyjnych i dbamy o obiektywne podejście do omawianych produktów. Obecność linków afiliacyjnych nie jest dyktowana przez naszych partnerów, a sami dobieramy produkty, które recenzujemy w pełni niezależnie.


Dowiedz się więcej w naszym regulaminie

Media o nas:

Zagłębmy się w temat, który może być nieco “swędzący”. Pasożyty.  I nie — nie mówimy tutaj o kolegach podkradających ci kanapki w pracy. Ludzkie pasożyty to nieproszeni pasażerowie, którzy ani nie myślą zakupywać biletu, ani wysiadać na którymkolwiek przystanku. Te małe intruzy czują się wspaniale w naszym towarzystwie. To jedynie nasze zdrowie i samopoczucie może ucierpieć w tej “toksycznej” relacji. 

Choć wiedza na temat szkodliwości pasożytów dla zdrowia naszego i naszych bliskich staje się coraz bardziej powszechna, badanie pod kątem obecności robaków (tak — pasożyty to po prostu robaki!) wciąż nie jest pierwszym wyborem lekarzy w diagnostyce uciążliwych objawów

W tym artykule podpowiem ci:

  • Jak można zarazić się pasożytami?
  • Jak badać się na obecność pasożytów?
  • Jak pozbyć się pasożytów?
  • Jak chronić się przed chorobami pasożytniczymi?
  • Jakie są typy pasożytów ludzkich?

Jak można zarazić się pasożytami?

Chociaż w zależności od typu pasożyta, drogi zakażenia mogą być bardzo różne, najczęstsze przypadki styczności z pasożytami to:

  • spożywanie nieumytych warzyw i owoców
  • jedzenie surowego lub niedogotowanego mięsa lub owoców morza
  • picie zanieczyszczonej wody
  • zabawa dzieci w piaskownicy, parku — styczność z ziemią
  • niewłaściwa higiena
  • bliskie kontakty z zakażonymi osobami i zwierzętami
  • dzielenie się przedmiotami osobistymi
  • pływanie w zanieczyszczonych zbiornikach wodnych
  • podróże do miejsc o słabych warunkach sanitarnych

Ważne

Pamiętaj, że dzieci są szczególnie narażone na zakażenie pasożytami ze względu na częsty kontakt z rówieśnikami, zabawę w piaskownicy (kontakt z ziemią, piaskiem) mniejszą dbałość o higienę oraz nawyk wkładania rąk do ust.

Jakie są objawy występowania pasożytów u człowieka?

Objawów zakażenia pasożytami jest bardzo wiele i często mogą być one lekceważone lub przypisywane innych schorzeniom, towarzysząc błędnym diagnozom. Obecność pasożytów może również wywoływać rożne objawy w zależności od umiejscowienia intruza i jego rodzaju. Dlatego jeśli od dłuższego czasu obserwujesz u siebie poniższe objawy, lub stan twojego zdrowia i samopoczucia nagle się pogorszył — warto abyś zbadał się na obecność pasożytów w organizmie.

Przewlekłe objawy: 

  • chroniczne zmęczenie i osłabienie
  • alergie i nietolerancje pokarmowe
  • niedobory składników odżywczych, słaba wchłanialność witamin i minerałów
  • choroby autoimmunologiczne
  • SIBO
  • spadek masy ciała
  • głębokie cienie pod oczami
  • depresja, wahania nastroju

Ostre objawy:

  • bóle brzucha, mdłości, biegunka
  • brak łaknienia
  • przewracanie się, “trzeszczenie” w jelitach
  • duszność i kaszel 
  • bóle głowy czy symptomy podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych
  • wędrujące guzki w skórze wraz z odczynami alergicznymi

Badanie na obecność pasożytów. 

Choć powyższe objawy są niezmiernie często spotykane i prawdopodobnie większość z nas mogłaby przypisać sobie choć kilka z nich  — mogą one oznaczać dosłownie wszystko. Dlatego też często symptomy te przypisywane są innych schorzeniom, lub ignorowane. Jakie badania wykrywają pasożyty ludzkie?

Badanie na pasożyty z kału

To laboratoryjne badanie na obecność DNA i jaj pasożytów w próbce kału. Niestety, takie testy niekiedy pokazują fałszywe, negatywne wyniki. Pasożyt to żywe stworzenie, które ma swój cykl życia i nie zawsze oznaki jego bytowania będą widoczne w każdej próbce. Niektóre pasożyty wydalają jaja sporadycznie, lub w przewodzie jelitowym znajdują się samce nieskładające jaj. Dodatkowo, badanie takie jest w stanie wykryć obecność tylko pasożytów bytujących w układzie pokarmowym (np. glista, tasiemce, owsiki, giardia lamblia, węgorek jelitowy).

Jak najlepiej badać się na obecność pasożytów z kału?

  • Jeśli chcesz zwiększyć wiarygodność wyniku, warto rozważyć oddanie kilku próbek do analizy z różnych dni w miesiącu. Im większa ilość próbek zbadana tym większa szansa na otrzymanie wiarygodnego wyniku.
  • Istnieje przekonanie, że aktywność pasożytów (szczególnie tych bytujących w dolnej części układu pokarmowego), wzmaga się w okresie pełni księżyca i jego nowiu i to wtedy najłatwiej znaleźć ich jaja w próbce kału. Nie zaszkodzi próbować!

Na wyniki badania z kału czeka się około 7 dni. Badania te nie są drogie, bo np. za badanie w kierunku tasiemca czy glisty ludzkiej zapłacimy około 30 zł, a na owsicę około 15 zł. Niestety suma wzrasta, kiedy chcemy zbadać się na kilka patogenów na raz – co ma największy sens. Dodatkowo w przypadku zakażenia należy przebadać wszystkich członków rodziny, z którymi mieszkamy – i tutaj wydatek już staje się całkiem pokaźny. Badania PCR natomiast, które zdają się być najbardziej precyzyjne, to koszt rzędu 300 - 500 zł za przebadanie aż kilkunastu gatunków pasożytów. 

Testy molekularne PCR bardzo czułe i precyzyjne, zwłaszcza przy trudnych do zdiagnozowania infekcjach. Stosowane m.in. do diagnostyki Toxoplasma gondii, Plasmodium, Cryptosporidium, zwłaszcza w przypadku infekcji pozajelitowych. W praktyce często stosuje się kombinację metod, aby uzyskać jak najdokładniejszy wynik. To co należy podkreślić, jest to, aby pacjenci postępowali wg instrukcji pobrania a następnie odpowiednio transportowali próbki do laboratorium. Próbki kału powinny być transportowane w odpowiednich pojemnikach i w jak najkrótszym czasie, aby uniknąć degradacji pasożytów.
Daria Kotek

Daria Kotekdietetyk w Instytucie Mikroekologii

Badanie na pasożyty z krwi

To kolejny test laboratoryjny wykrywający pasożyty. Nasz system immunologiczny w odpowiedzi na zakażenie pasożytem powinien wytworzyć przeciwciała skierowane przeciwko konkretnemu patogenowi. Ich wysoki poziom we krwi może świadczyć o toczącej się chorobie pasożytniczej (IgM) lub przebytym zakażeniu (IgG). Zaletą tego badania jest to, że nie jest ograniczone wyłącznie do pasożytów jelitowych. Ponadto najczęściej wystarczy jednorazowe pobranie próbki krwi dla uzyskania wiarygodniejszych wyników.

Badanie krwi może jednak nie wykryć obecności pasożytów we wczesnych etapach zakażenia lub w przypadku zaburzeń funkcjonowania układu immunologicznego. Dodatkowo, przeciwciała mogą utrzymywać się w krwi przez lata, nawet po przeleczeniu, dając wynik sugerujący zakażenie.

Czas oczekiwania na oznaczanie przeciwciał z krwi to około 10–14 dni. Cena badania zależy od rodzaju patogenu. Przykładowo oznaczenie jednej klasy przeciwciał kosztuje około 30 zł -50 zł, a w kierunku toksokarozy – aż 90 zł. Niestety przy chęci zbadania się pod kątem kilku pasożytów, cena rośnie do kilkuset złotych za osobę.

Jak już wspomniałam, badania laboratoryjne mają zarówno swoje zalety, jak i wady. Nie ma 100%, niezawodnej metody na badanie pasożytów u dorosłych i dzieci. Jeśli wykonanie badań laboratoryjnych nie dało ci jednoznacznych wyników lub podejrzewasz zakażenie innymi, niż popularnymi pasożytami wykrywanymi podczas testów – możesz po prostu założyć, że zaistniało duże prawdopodobieństwo zakażenia pasożytami i zastosować odrobaczanie profilaktyczne.

Jak pozbyć się pasożytów z organizmu: „Czas na eksmisję"

Więc potwierdziłeś najgorsze – masz pasożyty. Dobra wiadomość? Są sposoby, aby się ich pozbyć. W zależności od rodzaju pasożyta, twoje leczenie może obejmować:

  • Leki: Leki przeciwpasożytnicze to zazwyczaj pierwsza linia obrony. To leki na receptę, które zabijają pasożyty lub sprawiają, że twoje ciało staje się dla nich mniej przyjazne. Można to to jak wypowiedzenie najmu w formie tabletki. W przypadku ostrych zakażeń pozostań pod opieką lekarza, który będzie dokładnie wiedział, jakie leki odrabaczające zastosować.
  • Naturalne środki: Wiele osób sięga po naturalne i domowe metody walki z pasożytami stosując przeciwpasożytnicze zioła takie jak bylica, orzech czarny, piołun czy goździki. Jednak te metody choć skuteczne, należy stosować ostrożnie, najlepiej pod nadzorem specjalisty, bo natura potrafi być silna i nieprzewidywalna! W przypadku odrobaczania ziołami, należy uwzględnić dawki oraz ich wpływ na przyjmowane leki i towarzyszące schorzenia. Nie wszystkie zioła na pasożyty będą też odpowiednie dla dzieci.

W trakcie procesu odrobaczania należy odpowiednio się nawadniać jak również oczyszczać organizm z toksyn spowodowanych rozkładem pasożytów. Pomocnym może być tutaj np. Enterosgel, zioła na detox lub zeolit (skałka wulkaniczna). Z diety należy usunąć również produkty bardzo słodkie, które stanowią “paliwo” dla pasożytów. To między innymi cukier, syrop glukozowo-fruktozowy, miód, syrop z agawy czy wyjątkowo słodkie owoce (np. gruszki, winogrona, melony). Pomocnym jest jeść to, czego nie lubią pasożyty: grejpfruty, czosnek, pestki dyni czy oregano. Te sposoby pomogą ci naturalnie pozbyć się pasożytów z organizmu.

Ważne!

Jeśli cierpisz na jakiekolwiek schorzenie, skonsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem odrobaczania. Jeśli twoja wątroba jest mocno obciążona, należy wzmocnić ją i oczyścić przed rozpoczęciem kuracji. Wylew toksyn w procesie usuwania pasożytów może czasowo obciążyć pracę wątroby.

Jak zapobiec zakażeniu pasożytami?

Widzisz już, jakim wyzwaniem może być walka z pasożytami! Dlatego po stoczeniu tej batalii, warto zadbać o to, aby pasożyty omijały nas szerokim łukiem. Jak chronić się przed pasożytami?

  • Zażywaj probiotyki: po oczyszczeniu się z pasożytów, probiotyki pomogą odbudować zdrową florę bakteryjną w jelitach, co uczyni je bardziej odporne na przyszłe inwazje. 
  • Stosuj ziołowe i naturalne preparaty: tak samo jak zioła mogą nam pomóc w odrobaczaniu, na codzień mogą stwarzać “niesprzyjające” pasożytom środowisko. To znaczy, że pasożyty które dostaną się do organizmu, nie będą chciały w nim “zamieszkać”. Popularnymi ziołami przeciwpasożytniczymi są: ziele lebiodki, liść orzecha włoskiego, ziele piołunu, korzeń cykorii podróżnika i liść mięty pieprzowej. Tutaj jednak trzeba przygotować się na mocne wrażenia smakowe – taka mieszanka ziół bywa bardzo gorzka i nie zaleca się dosładzanie jej.

Ciekawostka

W przeglądzie badań z 2021 r.  zbadano właściwości przeciwpasożytnicze propolisu i uznano go za „obiecujące” remedium, zwłaszcza w odniesieniu do niektórych rodzajów pierwotniaków i robaków pasożytniczych.

  • Zadbaj o odpowiednią dietę: dieta bogata w błonnik może pomóc w wydaleniu pasożytów, a niektóre pokarmy, takie jak czosnek, pestki dyni, grejpfruty, granaty, czosnek czy oregano są uważane za mające działanie przeciwpasożytnicze. Ogranicz ilość spożywanego cukru. To pomoże ci chronić się nie tylko przed pasożytami, ale też przed grzybami szkodliwymi dla organizmu. Unikaj niedogotowanego mięsa i owoców morza. Pij tylko czystą, przefiltrowaną wodę ze sprawdzonych źródeł.
  • Wyrównaj poziom witamin i minerałów: istnieją dowody na to, że dieta bogata w witaminę A oraz minerały selen i cynk może poprawić naturalną obronę organizmu przed infekcjami pasożytniczymi . Witamina A ma wiele innych korzystnych właściwości. Pomaga utrzymać zdrowe zęby, kości, tkanki miękkie, błony śluzowe i skórę. Selen i cynk z kolei, to ważne mikroelementy, które pomagają wzmocnić układ odpornościowy.
  • Utrzymuj higienę: myj ręce, dbaj o higienę dzieci. Bardzo dokładnie myj warzywa i owoce. Unikaj pływania w brudnych zbiornikach wodnych.
  • Dbaj o zdrowie jelit: dbanie o zdrowie jelit odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu zakażeniom pasożytami jelitowymi. Silny układ trawienny i odpornościowy pomaga zwalczać patogeny, które mogą dostać się do organizmu. Regularne spożywanie błonnika, probiotyków oraz produktów utrzymujących szczelność jelit, takich jak maślan sodu, to podstawy, które wspierają zdrowe jelita i redukują ryzyko infekcji pasożytniczych.
  • Odrobaczaj zwierzęta domowe: regularnie badaj i odrobaczaj swoje zwierzaki, aby uniknąć zakażenia pasożytami.

Zobacz też:

Natu.Care Maślan Sodu Premium

Odkryj korzyści, jakie niesie ze sobą Maślan Sodu Premium od Natu.Care!

Natu.Care Maślan Sodu Premium

Poznaj Maślan Sodu Premium – najwyższej jakości suplement wspierający zdrowie jelit. Maślan sodu pomaga w regeneracji nabłonka jelitowego, poprawia trawienie i wspiera naturalną równowagę mikroflory.

Sprawdź cenę
Weronika
Super naturalny skład, po wielu suplementach jest efekt "odbicia" - tutaj nic takiego nie ma więc wiadomo, że suplement rozpuszcza się nie w żołądku a dopiero w jelitach - gdzie powinien dotrzeć nienaruszony. Szukałam takiego produktu. Polecam!
Weronika
Sprawdź cenę

Rodzaje pasożytów ludzkich. Kim są niechciani goście?

Choć istnieją dziesiątki pasożytów, które mogą zagościć w naszym organizmie, do najbardziej spotykanych należą płazińce, nicienie i pierwotniaki. Oto jakie pasożyty występują najczęściej u człowieka, jak się można zarazić i jakie są objawy pasożytów u ludzi:

Tasiemiec

Tasiemiec to rodzaj płazińca, który może trafić do organizmu poprzez spożycie wody skażonej jajami lub larwami bądź też przez zjedzioenie surowego bądź niedogotowanego mięsa. Tasiemce przytwierdzają swoje głowy do ściany jelita gdzie, jeśli nie wykryte — pozostają na długo. Niektóre gatunki tasiemców są zdolne do produkowania jaj, które przekształcają się w larwy i migrują do innych części ciała. Pasożyt ten ma długą, wstążkowatą budowę i może osiągnąć nawet 24 metry długości (to 14 x wysokość przeciętnego człowieka!). W organizmie mogą żyć do 30 lat (prawdziwy kompan na życie, prawda?)

Objawy tasiemczycy mogą być różnorodne i zależą od gatunku pasożyta, jak również od jego lokalizacji w organizmie.

Najczęściej występujące symptomy obejmują:

  • Bóle brzucha – często przerywane, nasilające się po jedzeniu.
  • Problemy trawienne – nudności, wymioty, biegunka lub zaparcia.
  • Osłabienie, zmęczenie i utrata wagi – spowodowane niedoborem substancji odżywczych wchłanianych przez tasiemca z pożywienia nosiciela.
  • Niedokrwistość – u niektórych osób tasiemiec może prowadzić do niedoboru witaminy B12, co skutkuje anemią.
  • Swędzenie odbytu – szczególnie w przypadku tasiemca uzbrojonego wydalającego fragmenty ciała zawierające jaja, powodując dyskomfort.

Tasiemczyca niekiedy przebiega bezobjawowo, jednak nieleczona może prowadzić do poważniejszych komplikacji, takich jak niedożywienie czy blokada jelit.

Motylica

Motylice to kolejne płazińce, atakujące zarówno zwierzęta, jak i ludzi. Głównym źródłem motylic u ludzi są surowe rośliny wodne, takie jak rukiew wodna, a także zanieczyszczona woda. Motylice osiedlają się w jelitach, tkankach lub krwi, a ich długość zazwyczaj nie przekracza kilku centymetrów. W Polsce do zakażeń dochodzi również przywrą - motylicą wątrobową wywołującą niebezpieczną chorobę pasożytniczą - fascjolozę.

Objawy fascjolozy. W fazie ostrej, gdy pasożyt migruje przez tkanki wątroby, pojawiają się następujące objawy:

  • Gorączka – często o charakterze przerywanym.
  • Ból brzucha – zwłaszcza w okolicy prawego podżebrza, gdzie znajduje się wątroba.
  • Powiększenie wątroby – wyczuwalne pod żebrami.
  • Nudności i wymioty – związane z dyskomfortem w obrębie przewodu pokarmowego.
  • Uczucie zmęczenia i osłabienia – wynikające z reakcji organizmu na infekcję.

W fazie przewlekłej pasożyt osiada w przewodach żółciowych. Objawy wtedy mogą być mniej intensywne, ale długotrwałe:

  • Ból brzucha o mniejszym natężeniu – przewlekły dyskomfort.
  • Objawy przypominające zapalenie dróg żółciowych lub kamicę żółciową – kolki żółciowe i zaburzenia trawienia tłuszczów.
  • Utrata masy ciała – wskutek zaburzeń trawienia i wchłaniania składników odżywczych.

Fascjoloza jest poważnym schorzeniem, które może prowadzić do uszkodzeń wątroby, dlatego ważna jest szybka diagnostyka i leczenie.

Tęgoryjec

Tęgoryjce są nicieniami, które przenoszą się przez skażoną glebę i odchody. Do najczęstszych sposobów zarażenia się tęgoryjcem należy połknięcie jaj obecnych na niedomytych warzywach i owocach lub w zanieczyszczonej wodzie. Jednak do zakażenia tęgoryjcem może również dojść poprzez chodzenie boso po ziemi, na której znajdują się larwy tego pasożyta, jako że larwy tego pasożyta mogą wnikać przez skórę! Tęgoryjce bytują w jelicie cienkim, przyczepiając się do jego ściany za pomocą charakterystycznych „haczyków”. Zwykle osiągają długość mniejszą niż 1,3 cm.

Najczęstsze objawy zakażenia tęgoryjcem obejmują:

  • Swędzenie i wysypka skórna – w miejscu przeniknięcia larw przez skórę, często na stopach lub innych odsłoniętych częściach ciała.
  • Ból brzucha i biegunka – wynikające z uszkodzeń ścian jelita przez przyczepione do nich pasożyty.
  • Nudności i wymioty – towarzyszą dyskomfortowi w obrębie przewodu pokarmowego.
  • Utrata apetytu – co może prowadzić do niezamierzonej utraty masy ciała.
  • Niedokrwistość (anemia) – tęgoryjec odżywia się krwią gospodarza, co może prowadzić do znacznych niedoborów żelaza i witaminy B12, objawiających się osłabieniem, bladością skóry, zawrotami głowy, a nawet dusznością.
  • Przewlekłe zmęczenie i osłabienie – wynikające zarówno z niedożywienia, jak i z utraty krwi.

Owsik (glisty ludzkie)

Owsiki, znane również jako glisty ludzkie, to małe i stosunkowo nieszkodliwe nicienie. W pełni rozwinięte zamieszkują jelito grube i odbytnicę. Samice składają jaja w okolicach odbytu, zazwyczaj w nocy. Jaja owsików mogą przetrwać na pościeli, ubraniach oraz innych przedmiotach. Zakażenie następuje, gdy osoba dotknie jaj, a następnie wkłada ręce do ust jednak jaja są tak małe, że można je także wdychać, gdy znajdują się w powietrzu!

Owsiki najczęściej występują u dzieci, a infekcja może łatwo rozprzestrzeniać się wśród dzieci, opiekunów oraz w placówkach opiekuńczych.

Główne objawy zakażenia owsikiem to:

  • Intensywne swędzenie w okolicy odbytu – szczególnie nasilone w nocy, kiedy samice owsika składają jaja.
  • Podrażnienie skóry wokół odbytu – wynikające z drapania, które może prowadzić do zaczerwienienia, a czasem nadkażenia bakteryjnego.
  • Trudności ze snem i drażliwość – spowodowane dyskomfortem nocnym oraz zaburzeniami snu.
  • Brak apetytu i spadek masy ciała – w wyniku ogólnego dyskomfortu i wpływu pasożyta na układ pokarmowy.
  • Ból brzucha i nudności – rzadziej występujące, ale mogą się pojawić przy intensywnym zakażeniu.

Włosień kręty

Włosień kręty to nicienie, które rozprzestrzeniają się głównie wśród zwierząt. Ludzie najczęściej zarażają się włośnicą, chorobą wywoływaną przez tego pasożyta, poprzez spożycie niedogotowanego mięsa, które zawiera larwy. Larwy dojrzewają w jelitach, a następnie mogą przemieszczać się do mięśni i innych tkanek organizmu, powodując dalsze objawy infekcji.

Włośnica może przebiegać w dwóch fazach: jelitowej i mięśniowej.

Objawy fazy jelitowej (pierwsze dni po zakażeniu):

  • Ból brzucha – często o charakterze skurczowym.
  • Biegunka lub zaparcia – wynikające z obecności pasożyta w jelitach.
  • Nudności i wymioty – mogące prowadzić do osłabienia i odwodnienia.

Objawy fazy mięśniowej (kilka dni do kilku tygodni po zakażeniu):

  • Bóle mięśni i osłabienie – pasożyt przenika do mięśni szkieletowych, powodując silny ból i trudności w poruszaniu się.
  • Obrzęk twarzy, szczególnie wokół oczu – jeden z charakterystycznych objawów włośnicy.
  • Gorączka – utrzymująca się lub przerywana, czasem bardzo wysoka.
  • Wysypka i reakcje alergiczne – na skórze mogą pojawić się wykwity w wyniku reakcji organizmu na toksyny wydzielane przez pasożyta.
  • Problemy z oddychaniem – w ciężkich przypadkach, gdy pasożyt osiedla się w mięśniach oddechowych.

Węgorek jelitowy

To niebezpieczny nicień wywołujący chorobę zwaną węgorzycą, stanowi duże zagrożenie dla zdrowia człowieka. Jego wielkość to tylko 2 milimetry! Węgorek występuje  raczej tam, gdzie wysokie temperatury oraz wilgoć i często jest “przywożony” z egzotycznych wycieczek z Azji, Afryki czy Ameryki Południowej, jednak z pasożytami tymi można się także zetknąć w Polsce — na obszarach, na których brakuje przestrzegania podstawowych zasad sanitarnych, są to zwykle biedniejsze rejony.

Główne objawy zakażenia węgorkiem jelitowym to:

  • Zmiany skórne – swędzące, czerwone wysypki w miejscu penetracji larw przez skórę, zwłaszcza na stopach.
  • Kaszel i objawy przypominające zapalenie płuc – gdy pasożyt wędruje przez płuca, mogą pojawić się kaszel, duszność i ból w klatce piersiowej.
  • Bóle brzucha i biegunka – spowodowane obecnością pasożyta w jelicie cienkim; niekiedy objawy są mylone z wrzodami lub zapaleniem jelit.
  • Nudności i wymioty – w przypadku intensywnego zakażenia.
  • Utrata apetytu i spadek masy ciała – wynikające z przewlekłych problemów trawiennych i złego wchłaniania składników odżywczych.
  • Przewlekłe zmęczenie i osłabienie – związane z niedożywieniem i przewlekłym zakażeniem.

Lamblia

Pasożyt Giardia lamblia to mikroskopijny pierwotniak, który powoduje chorobę znaną jako lamblioza. Zarazić się nim można poprzez spożycie skażonej wody, żywności lub bezpośredni kontakt z zainfekowanymi powierzchniami i osobami, które mają kontakt z cystami pasożyta. Giardia lamblia najczęściej gnieździ się w jelicie cienkim, gdzie przyczepia się do ściany jelita, zakłócając wchłanianie składników odżywczych i powodując dolegliwości takie jak biegunka, ból brzucha, wzdęcia oraz nudności.

Główne objawy zakażenia lamblią obejmują:

  • Biegunka – wodnista, często o nieprzyjemnym zapachu, która może trwać przez kilka dni lub tygodni.
  • Ból brzucha i skurcze – zlokalizowane głównie w nadbrzuszu.
  • Wzdęcia i gazy – spowodowane zaburzeniami trawienia.
  • Nudności i wymioty – prowadzące do osłabienia i dyskomfortu.
  • Utrata apetytu i spadek masy ciała – wynikające z problemów trawiennych i złego wchłaniania składników odżywczych.
  • Przewlekłe zmęczenie i osłabienie – związane z niedożywieniem i odwodnieniem spowodowanym biegunką.

Glisty zwierzęce

Zagrożenie tymi pasożytami nie dotyczy jedynie właścicieli zwierzaków. Glistą Toxocara canis (glista psia) i Toxocara cati (glista kocia) zarazić się mogą dzieci w piaskownicy czy parku, do zakażenia dojść może również przez zjedzenie niemytych warzyw lub owoców. 

Toksokaroza wywyłana przez glisty to jedna z najpowszechniejszych chorób pasożytniczych na całym świecie – szacuje się, że w niektórych rejonach zarażenia mogą sięgać nawet 40% populacji.

Główne objawy toksokarozy zależą od tego, w jakich narządach osiedlają się larwy i obejmują:

  • Gorączka i osłabienie – związane z reakcją układu odpornościowego na obecność pasożyta.
  • Ból brzucha – mogący przypominać objawy zapalenia jelit.
  • Objawy płucne – kaszel, duszność, a czasem zapalenie płuc, gdy larwy migrują przez płuca.
  • Powiększenie wątroby – w przypadku, gdy larwy osiedlają się w wątrobie, co może powodować dyskomfort w prawym podżebrzu.
  • Reakcje alergiczne i wysypka – mogą pojawić się w wyniku odpowiedzi immunologicznej na toksyny pasożyta.
  • Problemy ze wzrokiem – toksokaroza oczna występuje, gdy larwy przedostają się do gałki ocznej, prowadząc do stanów zapalnych, a nawet uszkodzenia wzroku.

FAQ

Czy można się zarazić pasożytami od innych ludzi?

Tak, niektóre pasożyty, mogą przenosić się przez bezpośredni kontakt z zainfekowaną osobą lub powierzchnią, na której znajdują się jaja pasożytów. Dlatego podczas zakażenia pasożytniczego jednej osoby, należy przebadać wszystkich członków domostwa.

Czy pasożyty mogą wywołać długotrwałe skutki zdrowotne?

Niestety, w niektórych przypadkach tak – przewlekłe infekcje pasożytnicze mogą prowadzić do niedoborów żywieniowych, uszkodzeń narządów, anemii, a nawet powikłań neurologicznych. Niektóre pasożyty, takie jak włośnie lub przywry, mogą powodować poważne uszkodzenia narządów, takich jak wątroba, płuca, a nawet mięśnie.

Czy zakażenie pasożytami można wyleczyć całkowicie?

Tak, większość zakażeń pasożytniczych można wyleczyć odpowiednio dobranymi lekami, preparatami i dbałością o higienę. Zaleca się kontrolne badania po zakończeniu leczenia.

Czy dzieci są bardziej narażone na zakażenia pasożytami?

Jak najbardziej, dzieci są bardziej podatne na zakażenia pasożytnicze, szczególnie na owsiki, ze względu na częsty kontakt z rówieśnikami, zabawę w piaskownicy (kontakt z ziemią, piaskiem) mniejszą dbałość o higienę oraz nawyk wkładania rąk do ust.

Czy zakażenie pasożytami może przebiegać bezobjawowo?

Tak, niektóre osoby mogą nie odczuwać żadnych objawów mimo obecności pasożytów. Zazwyczaj zdarza się to w przypadku małych infekcji lub u osób o silnym układzie odpornościowym.

Czy zwierzęta domowe mogą być źródłem zakażenia pasożytami?

Tak, niektóre pasożyty, takie jak glista psia (Toxocara canis), mogą być przenoszone przez zwierzęta domowe, szczególnie przez ich odchody. Ważne jest regularne badanie i odrobaczanie zwierząt.

Jakie pasożyty mogą powodować problemy ze wzrokiem?

Pasożyty takie jak Toxocara (glista psia lub kocia) mogą przedostać się do oczu, powodując toksokarozę oczną, która może prowadzić nawet do utraty wzroku.

Jak długo pasożyty mogą przetrwać w organizmie bez leczenia?

Czas przeżycia pasożytów zależy od ich gatunku; niektóre pasożyty, jak tasiemce, mogą żyć w organizmie latami, podczas gdy inne, jak owsiki, zwykle przeżywają kilka tygodni, jednak łatwo dochodzi do ponownego zakażenia.

Czy istnieje ryzyko zakażenia pasożytami podczas podróży?

Tak, ryzyko zakażenia pasożytami jest wyższe w krajach o niskim standardzie higieny, zwłaszcza w tropikalnych regionach, dlatego warto zachować ostrożność i unikać surowej wody oraz nieprzetworzonego jedzenia.

Jak sprawdzić, czy mam pasożyty?

Jeśli obserwujesz u siebie niepokojące objawy, a nie cierpisz na żadną inną chorobę, możesz wykonać badania laboratoryjne pod kątem obecności pasożytów.

Źródła

Zobacz wszystkie

Hechenbleikner EM, McQuade JA. Parasitic colitis. Clin Colon Rectal Surg. 2015;28(2):79-86. doi:10.1055/s-0035-1547335

De L. Paula LA, Cândido AC, Santos MF, et al. Antiparasitic properties of propolis extracts and their compounds. Chem Biodivers. 2021;18(9):e2100310. doi:10.1002/cbdv.202100310

Ajanya BU, Attah F, Mahmud ME, et al. Therapeutic potency of probiotics in the treatment of gastrointestinal parasites. J Publ Health Dent. 2018;1(2):22-30. doi:10.31248/JPHD2018.011

Shea-Donohue T, Qin B, Smith A. Parasites, nutrition, immune responses and biology of metabolic tissues. Parasite Immunol. 2017;39(5):10.1111/pim.12422. doi:10.1111/pim.12422

Oceń artykuł
4.6
Głos oddany
49 opinii, ocena: 4.6
Nina Król - Tekst

Dietetyk w Natu.Care

Nina Król

Nina jako dietetyk kontrybuuje do treści na Natu.Care swoimi eksperckimi wypowiedziami z zakresu diety i zdrowego stylu życia. Na co dzień zajmuje się promowaniem treści blogowych Natu.Care wśród mediów i platform o tematyce zdrowia i urody.

Młode, piękne kobiety z dobrą kondycją skóry.
Zadbaj o zdrowy organizm

Spróbuj wysokiej jakości suplementów Natu.Care

Zobacz produkty